2017: Zieleroerselen, zotteklap & zever (3)
Zieleroerselen, zotteklap & zever (3) 

Afscheid Gerrit Ilbrink

Ergens in de jaren zeventig begon Gerrit met duiven. Dat was leuk voor zoontje Gerrit, was het motief. Vrouwlief Tonnie stond helemaal achter de nieuwe hobby. Natuurlijk werden ze lid van p.v. “De Hoven” in Zutphen, want Tonnie was een “Heufse”. In de beginjaren was “de Strik” de lievelingsduif. Gerrit kreeg deze lichtkrasdoffer met Catthrijssebloed van collega in de papierindustrie Lasschuyt. In 1978 bouwde ik een duivenhok bij “ome Dirk” in buurtschap “Klein Amsterdam”. Ongeveer vijf kilometer van mijn ouderlijk huis. Vader moest niets van duiven weten en oom Dirk, die drie jaren bij ons in huis had gewoond tijdens zijn echtscheiding, stelde zijn enorme tuin beschikbaar. Bij de bouw leverde Gerrit al hand- en spandiensten. Via een 27-mc “bakkie” onderhielden we contact tijdens de vluchten. Mooie tijd!

In 1982 was ik echt doodziek van de duiven. Ik hoestte en had doorlopend koorts. Onderzoek in het ziekenhuis wees uit, dat ik ernstig allergisch was voor een eiwit in de mest en ik kreeg het dringende advies te stoppen met de sport. De natour zou mijn afscheid worden. Alles zat op dat moment tegen. Door een zware blessure, opgelopen tijdens de voetbalwedstrijd Voorst 2 – S.H.E. 2 in Hall, kwam ik drie weken in het ziekenhuis terecht. Tijdens het ziekenhuisverblijf werd tot overmaat van ramp mijn beste duif van het hok gestolen. Eén en al narigheid. In gedachten zie ik nog de legendarische Wim Hofman, toen elftalbegeleider, met zijn hoofd schudden.

In 1983 kochten José en ik onze huidige woning. Destijds rijp voor de sloop. Bijna drie volle jaren werkte ik aan het opknappen van het huis. Vrienden en bekenden hielpen soms een dag mee en dat was lief en goed bedoeld. Eén vriend kwam elke dag terug en hielp me bij avond en ontij en door dik en dun: Gerrit Ilbrink! Tijdens het werk praatten we vaak over duiven. Ik had zelf geen duiven meer, maar ik leefde mee met de fondaspiraties van Gerrit. De duiven van Jos Jilesen uit Boxtel hadden hun intrede gedaan en dat bleek een schot in de roos. Jilesen had duiven van Krauth uit Limburg en dat waren echte fondduiven. In de kring Zutphen behoorde Gerrit in die tijd tot de fondmatadoren. “Mr. Bergerac” was zijn bijnaam. Tonnie was bloedfanatiek, vulde de poulebrieven in, onderhield contacten en spoorde Gerrit aan. Tijdens het klussen polste ik Gerrit, of hij zin had om in te korven voor Barcelona. Gaandeweg werd hij warm gemaakt voor dit avontuur. Tijdens het letten van de overnachtvluchten stond ik vaak zij aan zij met Gerrit bij zijn hok. Ik kende al zijn duiven en het was me opgevallen dat “de 59” altijd fris en vol bravoure arriveerde, maar steevast ruim na zijn nestbroer “de 60”. Gerrit deelde mijn mening dat “de 59” weleens een geboren Barcelonavlieger zou kunnen zijn. Toen deze doffer onderweg naar de Catalaanse hoofdstad was, kreeg zoon Gerrit een ernstig ongeluk met de brommer. Zijn leven hing korte tijd aan een zijden draadje en Barcelona leek helemaal voorbij te gaan aan de bezorgde ouders. Terwijl Gerrit en Tonnie in het ziekenhuis waren, arriveerde “de 59”. Ik klokte de duif en was opgewonden als nooit tevoren. In Oost Nederland waren pas een vijftal duiven retour. Toen Gerrit en Tonnie thuis kwamen, konden ze nauwelijks geloven dat “de Barcelona” het kunstje geflikt had. Een ontlading van spanning, want met Gerrit junior ging het ook de goede kant op! Het jaar erop werd “de Barcelona” opnieuw gezet en wederom pakte hij een vroege prijs. Helaas sneuvelde hij op zijn derde Barcelona op het veld van eer, maar toen pakte zijn dochter een vroege prijs op Barcelona. Het wegblijven van “de Barcelona” maakte veel indruk op Gerrit en na drie keer vond hij het welletjes.

Het veel te vroeg overlijden van Tonnie (49 jaar) was een klap die Gerrit nooit helemaal te boven zou komen. Gerrit zorgde goed voor zijn beide zonen en zijn kleinkinderen, verzorgde zijn duiven als altijd, maar ergens voelde je dat er iets geknakt was in Gerrit. De prestaties met de duiven raakten steeds meer in een neerwaartse spiraal. Tonnie was er niet meer en de beide zonen gaven niets om duiven. Daar stond Gerrit in zijn eentje bij het ochtendgloren zijn duiven op te wachten. Zoon Gerrit, die tegenwoordig toch voor de lol wat duiven houdt in Vaassen, bevestigde afgelopen vrijdag na de begrafenis tegenover mij dat beeld: “Pa ging liever vissen met een vismaat. Dat was gezelliger. Duivensport helemaal alleen viel hem zwaar”. De laatste jaren deed hij niet meer mee aan de vluchten. Een hartinfarct en C.O.P.D. maakten van Gerrit een menselijk wrak. Altijd zat hij in zijn vaste stoel aan het raam. De krant en de t.v. waren zijn tijdverdrijf. Pufjes en medicijnen bondgenoten onder handbereik. Zoon Johan kwam dagelijks koffiedrinken. Kleinzoon Tim, die enkele duifjes van opa kreeg, vergezelde hem vaak. Zelf bezocht ik Gerrit onregelmatig en altijd zag ik in zijn ogen, dat hij blij was met mijn komst. Van Tonnie had ik enkele decennia geleden al gehoord, dat Gerrit me als een vriend voor het leven beschouwde ……

Samen met fondman in ruste Rob Wassink, die Gerrit altijd trouw bezocht de laatste jaren, was ik uitgenodigd voor de begrafenis in besloten kring. Op de begraafplaats in Voorst werd Gerrit herenigd met zijn Tonnie. De “Voorster Duivenvrienden” brachten een bloemengroet en zelf kon ik aan het graf enkele woorden recht uit het hart kwijt. Gerrit was een man van weinig woorden. Eenvoudig, behulpzaam en geboren met een fondduif in zijn hart. Een vriend voor het leven!

Gerrit werd 75 jaar.

Naschrift: “Voorster Duivenvrienden” is een informele club mensen. Springlevend is de club zeker niet. Een dun lijntje (duiven en respect) verbindt ons. Soms zijn de duivenhouders overleden en houdt de weduwe de band in stand. Dit geldt voor wijlen Arend Schoonheden en bakker Gerard Wissink. Soms betreft het een duivenhouder in ruste, zoals Cees Hensbergen. Albert Hendriksen is een oud Voorstenaar, net als Adriaan Aalpoel en moeder Toos. Johan Gijsberts is dat binnenkort ook. Toon Waanders is met mij nog actief in de weer met duiven in Voorst.

2017: Zieleroerselen, zotteklap & zever (2)
Zieleroerselen, zotteklap & zever (2) 
Kweken een tombola?

We kunnen onze kweekkoppels beredeneerd samenzetten, we kunnen ze op het oog en op bouw en afstamming koppelen, of we laten het de duiven zelf uitzoeken. Welke methode je ook kiest, het blijft een tombola. Toch zijn de kansen ongelijk. De ene keer koop je voor 10 euro veertig lootjes en is het veertig keer noppes. De andere keer koop je voor 1 euro vier lootjes en win je drie keer prijs. Heeft dat met gesternte te maken of met dom toeval? Ieder mens kent het verschijnsel. Bij het kweken van duiven heb je een dosis geluk nodig. Albert leverde zo’n veertig stuks in 2016, waaronder één goed duifje. Bram leverde ongeveer hetzelfde aantal en ook hier zat één goeie bij. In de loop der jaren ben ik ervaringsdeskundige geworden. Een superduif heb je slechts eens in de zoveel jaren. Een goeie duif niet eens elk jaar. Gelukkig zijn er meerdere tinten grijs. Een duif met diverse prijzen, waaronder een teletekstnotering, daar ben je natuurlijk blij mee. Mag je wat mij betreft een leuke duif noemen. Daarnaast heb je de bruikbare duiven en de categorie “net niet en echt niet”, waarmee je geen volle zalen trekt. Wat voor de één een leuke of bruikbare duif is, kan voor de ander een goeie duif of superduif zijn. Het ligt er aan wat je gewend bent en hoe hoog je de lat legt. Vooraf kan niemand met zekerheid zeggen uit welk koppel de beste jonge duif zal komen! Het ene koppel is het andere echter niet. Sommige koppels geven meer kans, andere koppels beduidend minder kans. Eén ding staat als een paal boven water: om goeie nafok te geven dient een koppel gezond en in kweekvorm te zijn. In 2014 sluimerde er paratyphus onder de kweekduiven. Ook de jonge duiven waren er niet vrij van. De kweek in 2014 was ronduit teleurstellend en de jonge duiven in Appen presteerden wisselvallig. In 2015 sluimerde het adenovirus. Nanne Wolff adviseerde me vlak voor de vluchten om niet mee te doen. “De komende acht weken mag je er geen wonderen van verwachten en de verliezen zullen groot zijn”, voorspelde hij. Wolff kreeg gelijk. De vorm bleef uit en elke week bleven er duiven weg. Het kweken van duiven is dus geen gewone tombola. Samenvattend: kweekduiven moeten in perfecte conditie aan hun kweekklus beginnen. Zijn de ouderdieren niet 100% tiptop, dan zal de nafok geen meevaller zijn! Zijn de jonge duiven optimaal opgefokt uit gezonde ouderdieren en lopen ze tegen een vervelende besmetting aan in de aanloop naar de vluchten, dan kan het alsnog een teleurstelling worden. Met paratyphus en adeno heb ik dienaangaande slechte ervaring. Een niet al te heftige colibesmetting kunnen de duiven ook zonder antibiotica overwinnen. Licht voeren, vertroetelen en uitzieken. Vrolijk wordt een mens er niet van, zeker niet van de vieze mest en het braaksel, maar het seizoen hoeft niet verloren te zijn. Ik kon er in 2016 over mee praten!

Stamvorming

Wie onze kweekkoppels bekijkt, ziet dat er van stamvorming nauwelijks sprake is. Dat kan ook nog niet. We begonnen in 2009 met wat krijgertjes en hadden voor de kweek in 2010 alleen “Jurriaan” tot onze beschikking. In 2012 diende “Texas Homer” zich aan en in 2014 “Kampioensduif 366”. Drie kampioensduiven en beoogde stamdoffers. Daarnaast schaften we talentvolle duiven aan met een mooie stamboom. Veel aangeschafte duiven brachten niet wat we verwachtten. Andere aangeschafte duiven gingen in 2014 ten onder aan de rondsluimerende paratyphusbesmetting, zonder een eerlijke kans te hebben gehad om zich als kweekduif te manifesteren. In 2015 probeerden we twee vliegen in één klap te slaan: bij Hans Hak haalden we zes zomerjongen uit zijn beste kwekers. Allroundduiven die de dagfond goed verteren en bovendien van het vrouwelijk geslacht. Dat laatste was onze zwakke plek! Er dienden zich op eigen hok geen goede duivinnen aan. Gelukkig was in 2016 alles anders. De vliegploeg marcheerde lekker en de blikvangers waren allemaal duivinnen. Op het kweekhok bij Albert hebben we voor 2017 voor het eerst mogelijkheden om in lichte bloedverwantschap verder te borduren. “Texas Homer” heeft een duivin die net als hij afstamt van onze “Oude Knoedel”. Ook “Jurriaan” hebben we gezet tegen een duivin die aan hem verwant is. De eerste stappen op weg naar stamvorming zijn gezet! De komende jaren hopen we te ontdekken welke duiven het meeste rendement geven en welke de echte toppers voortbrengen. Als je het kweekbestand niet uitbreidt, ben je verplicht om streng te selecteren. Indien alles volgens plan verloopt, dienen zich elk jaar via het vlieghok nieuwe kweekduiven aan. Alleen met asduiven in groter verband, eersteprijswinnaars en teletekstduiven willen we verder. Zonder ambitie haal je de echte top nooit. Kijkend naar Bas & Gerard Verkerk, zie ik dat er nog vele stappen gemaakt moeten worden om bij hen in de buurt te komen. In de praktijk betekent dat alleen kweken uit de allerbesten, zeer streng selecteren en de toppers nooit verkopen. Verder moeten we steeds uitkijken naar echte versterking en werken aan stamvorming. Kweekkoppels samenstellen in de wintermaanden wordt nog leuker!

Africhten en lappen

Jonge duiven laat ik in hun eerste maanden graag vaak en langdurig los. Ze leren de omgeving kennen, pikken van alles en nog wat in de groentetuin, leren de gevaren in de boze buitenwereld kennen en worden zo “streetwise”. Zelfs het verschil tussen een havik en een sperwer hebben ze in de gaten. Voor de laatste zijn ze veel minder bang, omdat ze in de lucht niets van de sperwer te duchten hebben. In 2016 liet ik ze de eerste maanden relatief vaak los. Helaas had dat ook tot gevolg dat de duiven de bakkerij in het hartje van Voorst ontdekten als veilig honk. Voor 2017 wil ik de jonge duiven toch weer zo veel mogelijk de vrijheid geven. Natuurlijk zullen de haviken mijn hok weer als snackbar bezoeken, maar de duiven worden daar ook alerter en sneller van. Alleen als het de spuigaten uitloopt en er dagelijks slachtoffers vallen, zal ik de strategie moeten wijzigen. Duiven die veel buiten komen zijn slimmer en verspeel je minder gemakkelijk. Tegen de tijd, dat ze het nodige meegemaakt hebben, laat ik ze ook op zaterdag en zondag los. Soms trekken ze met vluchtduiven het noorden in en dat is een prima leerschool. Dat er zo wel eens eentje wegblijft, zie ik als een winstpunt. Let op: alleen kerngezonde duiven en duiven die al de nodige ervaring hebben, mag je aan Spartaanse praktijken bloot stellen! Johan van Dijk uit Lieren sprak ik enige weken geleden op een maandagavond bij Joke Geven in Cortenoever. Johan vertelde, dat hij zijn jonge duiven in de zomermaanden van 2016 vrijwel dagelijks meenam naar zijn “hondenbaan” als instructeur bij de politie. Zijn werkplek is ideaal gesitueerd op de vlieglijn en hij had de nodige verwachtingen van zijn super getrainde junioren. Toch werden de prijsvluchten voor de jonge duiven geen meevaller voor hem. Vertwijfeld vroeg hij zich af, waarom zijn junioren niet konden domineren bij “Ons Vermaak” in Eerbeek. Hij speelde met een relatief klein aantal jongen en ik denk dat daar de kneep zit. Als je vijf of tien junioren intensief traint door ze vrijwel dagelijks mee te nemen naar je werk, ben je van twee dingen afhankelijk: gezondheid en kwaliteit. Duiven die in matige conditie verkeren zullen hoe dan ook teleurstellen. Als je met een handvol duiven speelt, zoals Johan deed, moet je bovendien het geluk hebben dat er een echt goede duif tussen zit. Zoals ik eerder aangaf kweekten Albert en Bram op veertig junioren ook ieder maar één echte. Met vijf duiven spelen en intensief rijden geeft geen enkele garantie op succes. Zijn het vijf “gewone” duifjes, dan zullen de uitslagen ook heel gewoontjes zijn! Een tombola heeft een beperkt aantal prijzen en heel veel nieten. Johan op zijn beurt is een aparte. Druk met aangespannen paarden, politiehonden en postduiven. Een zeldzame en onmogelijke combinatie. Geografisch op een beroerde plek gesitueerd en gezegend met talloze roofvogels om de deur. Dat zal nooit wat worden, denk je als buitenstaander. Vechten tegen de bierkaai. Toch pleit één ding in zijn voordeel. Johan was niet alleen jarenlang collega en vriend van Martin Geven, hij kan ook iets met dieren. We gaan het meemaken bij leven en welzijn ….. (wordt vervolgd)

2017: Zieleroerselen, zotteklap & zever (1)
Zieleroerselen, zotteklap & zever (1)

Om te voorkomen, dat ik mezelf en mijn schrijfsels te serieus ga nemen, heb ik gekozen voor een luchtige naam met enige zelfspot. Vlaams sluit naadloos aan bij duivensport en de alliteratie bij H,G & L van 2016. Veel van wat we lezen in de duivensport is onwetenschappelijke prietpraat. Zouden duivinnen met “baardjes” echte kweekmoedertjes zijn? Zijn witte teennagels bij een blauwe doffer een teken van kweekwaarde? Is de volledige cirkel om de pupil een aanbeveling voor een stamduif? Is een donkere en brede streep over de staart een teken van vitaliteit? “Zeker weten” roept de één en “grote zever” de ander. We praten en schrijven elkaar na met onze “zotteklap”. Feit is, dat de mens op zoek is naar houvast. Iemand had een hardvliegende blauwe doffer met witte teennagels. ’t Was in de hand een doodgewone duif, maar die witte teennagels waren bijzonder. Zou dat zijn geheim zijn? De meeste matige blauwe duiven hebben donkere teennagels, dus dan lijkt de aanname al gauw een feit. Zelf bezondig ik me ook aan niet wetenschappelijk bewezen aannames. Ik ben maar een simpele jongen. We weten zo weinig over duiven, dat we het graag zoeken in schijnzekerheden en bakerpraatjes. Wie zich daar goed bij voelt en graag gelooft, die gun ik zijn goesting, maar …. blijf wel nuchter en draaf niet door!

Attractievlucht GOU Noord

Op de feestavond kwamen er enkele enthousiastelingen langs de tafels om mensen te enthousiasmeren voor een attractievlucht voor de junioren. Er worden speciale ringen verstrekt die een tientje per stuk kosten. Ik heb veel sympathie voor mensen die iets op poten zetten en bestelde er 15. John Romein, die weinig gelukkig was met zijn junioren, bestelde er desondanks toch 10. Het lijkt veel geld, maar het is ook een prachtige kans om mensen in je omgeving bij de duivensport te betrekken. Bram was meteen enthousiast toen ik hem mailde. Zelf wil ik mijn teamleden de kans bieden om mee te doen. Een verdeelsleutel voor kweker, speler en sponsor ligt het meest voor de hand. Zal Albert ook vragen mee te denken, hij is meestal nogal creatief op dat vlak. Betrek je er een aantal mensen bij en omarmen zij het idee, dan kost het weinig en kan het behalve geld veel lol opleveren! Denk positief, betrek er vrienden en kennissen bij en laat de sponsor de duif een naam geven. Duidelijk een zieleroersel en geen zever of zotteklap! Doen dus.

Roodfactor

Het is alarmerend hoe weinig rode en vale duiven je ziet in de duivenkranten. Vroeger las je over “de Vale trein” uit Semmerzake, “het Rode Goud”, “de Rode Vossen” enz. Toen hadden burgemeester Hermans en Jantje Theelen rode duiven, net als Bertus Camphuis, Peter van Osch en Freek Romein in onze omgeving. Ik herinner me een jaar, dat vrijwel alle nationale winnaars in het NPO-krantje rood waren, hoewel in zwart wit afgedrukt. Tournier had rood, Ludo Claessens had rood en zelfs wit en de Gebrs. Janssen hadden altijd enkele roden. Tegenwoordig moet je de roodfactor met een lantaarntje zoeken. Hebben we een hekel aan de rode kleur, denken we dat ze te aantrekkelijk zijn voor roofvogels, of zijn ze kwalitatief inferieur? Feit is, dat veel hokken die ooit de roodfactor hadden, geleidelijk uit de roodfactor geraken. Bertus Camphuis had rood, maar dat werd steeds minder. Marcel Sangers was ooit zeer succesvol met rood, dus ze kunnen het wel! In 2014 haalden we zes zomerjongen bij Hans Hak in Maurik. Hans had ooit zijn “Oude Rooie”, die hij bestempelt als “beste duif ooit”. Zijn “Topfokker” is schimmelkleurig en stamt er van af. Toch zag ik op zijn kweekhok en in zijn verkopingen op Duiven.net nooit een rode of vale duif. Dat roept vragen op. Waarom zie je tegenwoordig zo weinig rode duiven? Komt het doordat je de kleur definitief kwijtraakt als je uit blauwe duiven fokt die zelf volop uit rood ontsproten zijn? Een schaliekleurige kweek je terug (recessief), maar een rode duif niet. Alleen de sierduivenrode kleur die we kennen als “chocolate” zie je opduiken bij duiven waar aan twee kanten “Meulemans” in zit. Ik heb het echter over postduivenrood. Zijn we uitgekeken op rood, is hun veerkwaliteit zon- en slijtgevoeliger, zijn ze kwetsbaarder of ziektegevoeliger? Wie het weet mag het zeggen. Feit is, dat Albert en Freek in hun kweekstrategie voor 2017 ruim baan geven aan de roodfactor. In 7 van de 12 kweekkoppels is één der partners roodfactor. We houden van de kleur. Variatie in kleur vergemakkelijkt het snel herkennen op het hok en als ze van de vlucht komen en we zijn niet overtuigd dat ze kwalitatief minder zijn. Soms denk ik, dat blauwe of geschelpte duiven uit een roodfactorkoppeling een streepje voor hebben. Onze “Toos” van 2016 is geschelpt en komt uit een rode doffer. Onze “Yvonne” van 2016 is geschelpt en komt uit een roodbonte duivin. De “Oude ’05 van Camphuis was eveneens een geschelpte uit rood gefokt. Bij Jan Suijkerbuijk zag ik vroeger van nabij hetzelfde verschijnsel. Is dat toeval of een wetmatigheid? Zever, zotteklap of een feit? Omgekeerd komt het nooit voor. Uit de “Oude ‘05” met een blauwe of geschelpte duivin kwamen nooit roden. Wel schalies! Wie het verdwijnen van de roodfactor op tophokken kan verklaren, mag het zeggen. Zelf gaan we er onbevooroordeeld mee aan de slag op zoek naar het antwoord.

Sweet seventeen

Even overwoog ik deze naam te kiezen voor mijn schrijfsels van 2017. Albert opperde “Team Spirit”. Zelf ben ik gecharmeerd van de terugkerende klank, maar “Sweet Seventeen” klonk iets te zoet en had iets “Lolita-achtigs” voor een man van mijn leeftijd, die in de oude situatie eind dit jaar “van Drees zou trekken”. Ik lees “de Duif” en ben vertrouwd met de sappige taalvondsten van de Belgen. Ik roep tegen José dat ik weinig “goesting” heb en dat ik “mijn kot ga kuisen”. Een beetje duivensjapper struikelt heus niet over zever en zotteklap. Wat ik heel belangrijk vind is gezondheid. Zelf ging ik in 2014 en 2015 vier keer onder het mes en in mijn vriendenkring gingen dierbare vrienden onder een zwart i.p.v. een wit of groen laken. Gewoon in grote lijnen gezond met hier en daar wat leeftijdgebonden kwaaltjes, dan teken ik voor 2017. Een hecht teamgevoel en onderling plezier, dat is ook wenselijk. Over successen praat ik niet. Daar droomt iedereen van en successen mag je niet voor jezelf claimen. Als de randvoorwaarden goed zijn, José me trouw blijft, Bram en Albert hun best doen met de kweek, Rinie de duiven uit de lucht blijft kijken, de haviken niet te veel honger hebben en moeder Toos, Trijntje en Jaap geen gekke dingen doen, dan zal ik ook mijn uiterste best doen om van 2017 weer een mooi jaar te maken. Ik wil met mijn zieleroerselen mezelf oppeppen en in het spoor houden en hoop, dat U zin, zever en zotteklap kunt onderscheiden. Open en eerlijk zijn naar de lezer en naar mezelf, dat is mijn streven. Een tip of een geheugensteun geven, een anekdote delen en een glimlach ontlokken. Fondman Dirk van Hofwegen, met wie ik in Vriezenveen in een forum zat, benadrukte, dat je moet geloven in je eigen duiven. “Jij hebt de allerbeste duiven en als je ze heel goed verzorgt, dan zullen ze dat bewijzen”. Geloven in je duiven en in jezelf, meer hoeft dat niet te zijn, zeggen de Vlamingen.     (wordt vervolgd)